Khi nhắc đến trí tuệ siêu việt thời Tam Quốc, Gia Cát Lượng thường được ca ngợi là bậc kỳ tài với tài thao lược hơn người. Tuy nhiên, lịch sử cho thấy một nhân vật khác, Tư Mã Ý, không chỉ sánh ngang mà còn có thể vượt trội hơn Gia Cát Lượng về mặt trí tuệ, chiến lược và cả tầm nhìn chính trị.
Khác với Gia Cát Lượng xuất thân ẩn dật, Tư Mã Ý sinh trưởng trong một gia đình danh giá. Cha ông là Tư Mã Phòng, một quan viên dưới trướng Tào Tháo, ông nội là Tư Mã Tuấn, Thái thú Toánh Xuyên. Từ nhỏ, Tư Mã Ý đã nổi tiếng với trí thông minh xuất chúng, tư duy chiến lược sắc bén và kiến thức uyên bác. Sử sách ghi chép ông là người “từ nhỏ đã có phẩm chất kỳ lạ, thông minh và có chiến lược lớn, học rộng biết nhiều, học thuyết Nho giáo sâu sắc”. Ngay cả Thôi Diễm, một văn thần phục vụ nhà họ Tào, cũng phải thừa nhận tài năng của Tư Mã Ý khi nhận xét với anh trai ông, Tư Mã Lương, rằng: “Em của ngài thông minh, sáng suốt và kiên quyết, không ai sánh kịp”.
Tư Mã Ý có chỉ số IQ cao ngất vượt mặt cả Gia Cát Lượng
Tuy nhiên, Tư Mã Ý ban đầu không có ý định phục vụ Tào Tháo. Ông từng giả bệnh để từ chối lời mời làm quan, khiến Tào Tháo nghi ngờ và sai người điều tra. Tư Mã Ý đã khéo léo qua mặt được Tào Tháo, chứng tỏ sự tinh ranh và khả năng dự đoán tình huống. Cuối cùng, trước sự kiên trì của Tào Tháo, sau khi thống nhất miền Bắc, Tư Mã Ý buộc phải nhận chức văn học duyện để tránh họa sát thân.
Trên chiến trường, Tư Mã Ý cũng là một đối thủ đáng gờm của Gia Cát Lượng. Mặc dù hai người được xem là kỳ phùng địch thủ, nhưng xét về hậu vận, Tư Mã Ý đã chiến thắng. Trong khi Gia Cát Lượng cống hiến hết mình cho nhà Thục Hán nhưng cuối cùng vẫn không thành công trong việc khôi phục nhà Hán, thì Tư Mã Ý lại kiên nhẫn chờ đợi thời cơ, âm thầm tích lũy sức mạnh và cuối cùng đã đặt nền móng cho nhà Tấn thay thế nhà Ngụy.
Thu Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)