Ung thư não và thần kinh trung ương là mối quan tâm đặc biệt vì điện thoại di động cầm tay được sử dụng gần đầu.

Điện thoại di động là thiết bị phổ biến, được nhiều người sử dụng. Việc sử dụng điện thoại di động để liên lạc, làm việc, giải trí… khiến nó trở thành “vật bất ly thân” của không ít người. Điện thoại di động có khả năng phát ra tia bức xạ (ở dạng bức xạ tần số vô tuyến hoặc sóng vô tuyến) khiến nhiều người lo lắng liệu có khả năng gây ung thư cho người dùng hay không.

Ung thư não và thần kinh trung ương là mối quan tâm đặc biệt vì điện thoại di động cầm tay được sử dụng gần đầu. Mặc dù có những ý kiến tranh cãi hoặc nghi ngờ, tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có bằng chứng cho thấy việc sử dụng điện thoại di động gây ra bệnh ung thư não và các bệnh ung thư khác. Đây là quan điểm được đăng trên các trang Cancer.net và Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ cập nhật năm 2022.

 1. Bức xạ điện thoại di động có hại không?

Bức xạ vô tuyến từ điện thoại di động có liên quan đến nguy cơ ung thư não ở trẻ em hay không?

Điện thoại di động phát ra bức xạ ở vùng tần số vô tuyến của phổ điện từ. Các tần số này đều nằm trong dải không ion hóa của quang phổ, tức là tần số thấp và năng lượng thấp. Năng lượng này quá thấp để làm biến đổi DNA.

Ngược lại, các bức xạ ion hóa bao gồm tia X (sử dụng trong chụp Xquang, chụp cắt lớp vi tính,..), tia vũ trụ có tần số cao và năng lượng cao, có thể gây biến đổi DNA, tạo ra những thay đổi về gen và có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư. Tác động sinh học duy nhất của bức xạ vô tuyến đối với con người là làm nóng vùng cơ thể có tiếp xúc trực tiếp với nó như làm nóng vùng đầu, tai khi để điện thoại ở gần trong thời gian dài.

(Ảnh minh hoạ)

2. Tỷ lệ mắc ung thư não và hệ thần kinh trung ương có thay đổi khi thời gian dùng điện thoại kéo dài?

Nhiều cuộc nghiên cứu quy mô đã được thực hiện để tìm hiểu vấn đề này. Trên trang Viện Ung thư Quốc gia Hoa kỳ, Các nhà nghiên cứu đã cho biết.

– Tỷ lệ mắc bệnh u thần kinh đệm ở người trưởng thành tại Mỹ, các nước Bắc Âu và Úc ổn định trong nhiều thập kỷ qua.

– Tỷ lệ mắc ổn định đối với u thần kinh thính giác, u màng não (mội loại u não thường lành tính) ở người trường thành Mỹ từ năm 2009.

– Tỷ lệ mắc u não ở trẻ em ổn định trong giai đoạn từ năm 1993 đến 2013.

Do vây, hiện nay chưa thấy có mối quan hệ giữa tỷ lệ mắc ung thư não và hệ thần kinh trung ương đối với việc sử dụng điện thoại di động kéo dài.

3. Bức xạ vô tuyến từ điện thoại di động có liên quan đến nguy cơ ung thư não ở trẻ em hay không?

Về mặt lý thuyết, có thể có những ảnh hưởng tiềm tàng đối với sức khỏe của trẻ em do hệ thần kinh của trẻ đang trong giai đoạn phát triển và dễ bị tổn thương hơn trước các tác nhân gây ung thư. Mặc khác, đầu của trẻ nhỏ hơn của người lớn và trẻ có nguy cơ tiếp xúc với điện thoại di động nhiều năm hơn (nhiều trẻ được sử dụng điện thoại từ khi còn rất nhỏ).

Một nghiên cứu CEFALO tiến hành ở Châu Âu, gồm 352 trẻ bị u não từ năm 2004 – 2008 ở độ tuổi từ 7 – 19 tuổi .Tuy nhiên, các nghiên cứu vẫn không tìm thấy mối liên hệ giữa việc sử dụng điện thoại di động và nguy cơ u não theo mức độ sử dụng và vị trí khối u.

(Ảnh minh hoạ)

Năm 2015, Ủy ban khoa học của Ủy ban Châu Âu về rủi ro sức khỏe mới, đã đưa ra kết luận rằng, về tổng thể, các nghiên cứu dịch tễ cho thấy việc tiếp xúc với bức xạ điện từ có tần số sóng vô tuyến của điện thoại di động không cho thấy nguy cơ làm gia tăng các khối u não hoặc các bệnh ung thư khác ở vùng đầu, mặt cổ kể cả đối với trẻ em.

Mặc dù vậy, nhiều nghiên cứu khác vẫn đang được tiến hành để kiểm chứng thêm bởi vẫn còn những hạn chế trong các nghiên cứu trước đây như: Thời gian theo dõi đã đủ dài chưa, đặc biệt là với đối tượng trẻ em hoặc độ tuổi nghiên cứu chưa bao phủ hết… Ngày nay, trẻ em được sử dụng điện thoại từ khi còn rất sớm và thời gian dùng kéo dài. Ở Anh, trung bình trẻ sử dụng 4 tiếng mỗi ngày và kéo dài hơn trong các kỳ nghỉ hè.

Tuy nhiên, trong thực tế cho thấy, việc sử dụng điện thoại di động liên tục trong thời gian dài, đặc biệt ở những người trẻ có thói quen xem điện thoại khuya, có thể gây rối loạn giấc ngủ, khiến bản thân mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ hoặc ảnh hưởng đến tâm thần.

Chính vì vậy, trong khi chờ đợi kết quả từ các nghiên cứu mới thì chúng ta vẫn cần có cách để bảo vệ bản thân và các con hạn chế tiếp xúc với bức xạ từ điện thoại di động như:

 – Việc sử dụng điện thoại di động liên tục có thể gây ra tình trạng lái xe mất tập trung và tai nạn xe cộ. Do vậy để an toàn và tạo khoảng cách tiếp xúc với bức xạ vô tuyến, chúng ta có thể sử dụng tai nghe có dây hoặc tai nghe không dây, sử dụng tin nhắn nhiều hơn nếu có thể hoặc sử dụng loa âm thanh to.

– Hạn chế thời gian sử dụng điện thoại thay bằng việc đọc sách, tham gia các hoạt động ngoài trời hơn là việc giải trí trên điện thoại. Có khoảng thời gian nghỉ ngơi, tránh tiếp xúc với điện thoại. Khoảng cách với điện thoại trên 1 mét được cho là an toàn.

– Để tìm hiểu thông tin về bức xạ tần số vô tuyến trên điện thoại di động của mình, bạn dựa vào chỉ số SAR – chỉ số về tỷ lệ hấp thụ riêng. SAR giảm rất nhanh khi khoảng cách giữa chúng tăng lên. Thông tin về SAR có thể tìm thấy bằng việc kiểm tra cài đặt điện thoại hoặc liên hệ với nhà sản xuất.

Theo BS Phạm Hằng