Là một trong những nhân vật lịch sử được đưa lên phim thành công, nhân vật Bao Thanh Thiên trong các phiên bản phim cùng tên nhiều năm qua đã trở thành một biểu tượng cho công lý, lẽ phải.

Theo sử liệu, Bao Công tên thật là Bao Chửng, ông sinh năm 999 và mất năm 1062, tự Hy Nhân. Ông còn được biết đến bằng rất nhiều tên khác như Bao Thanh Thiên, Bao Thị Chế, Bao Hắc Tử, Bao học sĩ hay Bao Long Đồ. Ông là người Lư Châu, Hợp Phì (nay thuộc An Huy) ra làm quan to dưới thời hoàng đế Tống Nhân Tông. Đương thời, Bao Chửng là một vị quan thanh liêm, chính trực có tấm lòng sáng trong như nhật nguyệt.

Bao Chửng thi đậu tiến sĩ năm 1027 và bắt đầu sự nghiệp quan trường của mình. Tuy nhiên, do cha mẹ già yếu, ông xin ở nhà để chăm sóc họ suốt 10 năm. Sau khi cha mẹ qua đời, Bao Chửng mới chính thức nhận chức quan, lúc này ông đã 38 tuổi. Trong suốt 27 năm làm quan, Bao Chửng đã trải qua nhiều vị trí quan trọng như Tri huyện Thiên Trường, Tri phủ Đoan Châu, Doanh Châu, Dương Châu, Lư Châu, Triệu Châu, Tri phủ Giang Ninh, và đặc biệt là Phủ doãn phủ Khai Phong, nơi ông quản lý toàn bộ việc hình pháp và trị an trong kinh thành. Chức vụ lớn nhất của Bao Chửng trước khi qua đời là Khu mật Phó sứ, tương đương với phó tể tướng.

Mộ Bao Chửng với án thờ ở phía trên.

Theo truyền thuyết, Bao Chửng là một vị thần giáng trần; bởi vậy ông có thể xử án ở cả hai thế giới âm – dương. Ban ngày, ông xử án trần thế, ban đêm lại xử án âm phủ. Theo sử sách, có đến hơn 30 người quyền cao chức trọng, thậm chí là hoàng thân quốc thích bị trừng trị dưới tay Bao Chửng. Ông chính là nguyên mẫu của hình tượng Bao Thanh Thiên trên màn ảnh – một vị quan thanh liêm, chấp pháp nghiêm chỉnh, không khiếp sợ quyền uy hay vị nể tư tình.

Sinh thời, Bao Công nổi tiếng là vị quan liêm chính, công tư phân minh và không nể nang ai, thậm chí cả hoàng thân quốc thích. Với dân thường, ông đúng là “trời xanh”. Chính vì vậy, người dân xưng tụng và gọi ông là Bao Thanh Thiên. Họ của Bao Chửng là Bao, và Thanh Thiên là bầu trời xanh. Người ta gọi ông là Bao Thanh Thiên vì vị quan này làm việc theo cách chính trực, liêm minh. Thanh Thiên mang ý nghĩa đại diện cho thế giới trong sáng và vị quan họ Bao có thể nhìn thấy rõ ràng mọi căn cơ và hiểu được những điều thống khổ của người dân yếu thế trong xã hội.

Nhân vật Bao Công trong bộ phim nổi tiếng “Bao Thanh Thiên” (1993) do diễn viên Kim Siêu Quần đảm nhận.

Những câu chuyện huyền thoại về Bao Thanh Thiên, dù phần lớn là hư cấu, nhưng đã góp phần xây dựng hình ảnh một vị quan mẫu mực, trở thành biểu tượng của công lý và sự nghiêm minh.

Những câu chuyện này không chỉ là những truyền thuyết đầy hấp dẫn mà còn là minh chứng cho sự kính trọng và ngưỡng mộ của người dân đối với Bao Thanh Thiên. Dù trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, hình ảnh Bao Thanh Thiên vẫn mãi in đậm trong lòng người dân, trở thành biểu tượng không phai mờ của công lý và sự công bằng.

Bao Thanh Thiên không chỉ là một phần của lịch sử Trung Quốc mà còn là một phần của văn hóa và nghệ thuật, với những bộ phim, vở kịch và câu chuyện gắn liền với ông. Qua những hình ảnh trên màn ảnh, chúng ta không chỉ thấy một vị quan liêm khiết mà còn cảm nhận được tinh thần kiên định và lòng dũng cảm trong việc thực thi công lý.